مخالفت حوزه هنری با اکران تعدادی از آثار سینمای ایران تنها بخشی از اختلافات دو نهاد تاثیرگذار حوزه فرهنگ را نمایان میکند. جالب اینکه اگر فلاش بکی به سالهای نسبتاً دور بزنیم، میبینیم حوزه و ارشاد از دیرباز با یکدیگر دچار اختلاف نظر بودند. روزهایی که هنرمندان جوان مسلمان با آرمان و عقیده در حوزه هنری فیلم میساختند و سیاستهای مدیریت سینما را قبول نداشتند. سالهایی که حوزه خرجش را از ارشاد جدا کرده بود و حتی حاضر نبود فیلمهایش را در بخش رقابتی جشنواره فجر شرکت دهد. زمانه گذشت و فیلمسازان منتقد سیاستهای سینمایی از حوزه رفتند و برخی از آنها 180 درجه تغییر مسیر دادند.
در اوایل دهه 70 نه دیگر از فیلمسازان مؤسس حوزه هنری در این نهاد خبری بود و نه مدیران دهه60 بر مسند امور بودند. جالب اینکه در این دوران تازه هم باز میان حوزه و ارشاد اختلاف ایجاد شد و اینبار اختلاف بر سر تولیدات سینمایی حوزه هنری بود. فیلمهایی که به اعتقاد مدیران وقت ارشاد از خطوط قرمز گذر کرده بودند و نباید اکران میشدند. اختلافی که تنها با تغییر دولت و عوض شدن مدیران سینمایی حل شد تا در نیمه دوم دهه 70 شاهد ماهعسل میان حوزه و ارشاد باشیم. در دهه 80 نیز با اینکه هم مدیریت حوزه هنری تغییر کرد و هم ترکیب مدیران سینمایی عوض شد، روابط این دو نهاد هرگز تیره نشد. در دوران حضور بنیانیان در حوزه، اختلاف بنیادی با ارشاد به وجود نیامد.
در این دوره البته حوزه هنری از دوران اوجش فاصله گرفته بود و بهندرت فیلم تأثیرگذاری میساخت. دوران تازه اما با ورود محسن مومنی شریف به حوزه هنری آغاز شد و حوزه هنری هم «یه حبه قند» فیلم فاخر این دورانش را تولید کرد. فیلمی مبتنی بر ارزشهای ملی و اسلامی و واجد ساختار سینمایی هنرمندانه و سرشار از خلاقیت که طیفهای مختلفی را زیر یک سقف جمع کرد. فیلمی که جز مدیران ارشاد و داوران جشنواره سیام فجر، تقریباً همه دوستش داشتند.
سال 90 هم که به پایان رسید هنوز اختلاف میان مدیران حوزه و ارشاد به زخمی عمیق مبدل نشده بود، ولی تولیدات به نمایش درآمده در جشنواره فجر و موضعگیریهایی که برخی از سینماگران نزدیک به حوزه هنری انجام دادهبودند به همراه بیتوجهی دولت به «بوسیدن روی ماه» محصول تازه حوزه هنری، جرقههای آتشی را زد که از ابتدای سال 91 شعلهور شد. ممانعت از حضور بوسیدن روی ماه در ترکیب اکران نوروزی و در عوض اصرار بر اکران فیلم «خصوصی» باعث شد تا سینما دچار التهاباتی شود که پسلرزههایش هنوز ادامه دارد.
دعوای حوزه هنری و ارشاد بالا گرفت و در نهایت توافق شد حوزه هنری هر فیلمی را که نمیپسندد در سینماهایش اکران نکند. داستان فیلمهای تحریمی از این جا آغاز شد و تا اینجا شش فیلم در فهرست سیاه حوزه هنری قرار گرفتهاند. این در حالی است که تعدادی از سینماگران منتقد سیاستهای سینمایی دولت هماکنون در حوزه هنری فعالیت دارند. آنها حالا سعی دارند بین دوستان و همکارانشان و مدیران حوزه تعامل ایجاد کنند. نکتهای که رئیس کانون کارگردانان و سازنده بوسیدن روی ماه نسبت به آن ابراز امیدواری کردهاست.
همایون اسعدیان گفت: بهزودی جلسه حل مشکل اکران فیلمهای سینمایی با رئیس حوزه هنری برگزار خواهد شد. همایون اسعدیان کارگردان سینما در گفتوگو با سینماپرس با بیان این مطلب اظهار داشت: هفته گذشته جلسهای با جمال ساداتیان، مصطفی شایسته و عبدالرضا کاهانی بهعنوان نماینده فیلمسازان مستقل برگزار شد و در آن جلسه ما به دوستان خود اعلام کردیم که تمامی تلاش خود را برای حل مشکل اکران فیلمهایشان خواهیم کرد.
وی تصریح کرد: افرادی مثل من، عسگرپور و رضا میرکریمی از ابتدا نیز بهدنبال حل این مشکل بودیم، اما آن را در بوق و کرنا نکردیم. در این جلسه به دوستان خود قول دادیم تا بهزودی جلسهای را با محسن مومنی شریف، رئیس حوزه هنری برای بررسی و حل مشکل اکران فیلمهای سینمایی برگزار خواهیم کرد. وی در پاسخ به این سؤال که برگزاری چنین جلسهای تا چه اندازه نتیجهبخش خواهد بود، ابراز داشت: ما نگاه مثبتی به برگزاری این جلسه داشته و تمامی تلاش خود را برای حل این مشکل خواهیم کرد.
لازم به ذکر است، هفته گذشته جلسهای با حضور محمد مهدی عسگرپور، همایون اسعدیان و رضا میرکریمی نمایندگان فیلمسازان مشغول بهکار در حوزه هنری و جمال ساداتیان، مصطفی شایسته و عبدالرضا کاهانی بهعنوان نماینده فیلمسازان مستقل برگزار شد.
همچنین فیلمهایی چون «پلچوبی» به کارگردانی مهدی کرمپور، «برف روی کاجها» به کارگردانی پیمان معادی، «من مادر هستم» به کارگردانی فریدون جیرانی و «بیخود و بیجهت» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی «من همسرش هستم» به کارگردانی مصطفی شایسته و «پذیرایی ساده» به کارگردانی مانی حقیقی ازجمله فیلمهایی هستند که حوزه هنری با اکران آنها موافق نیست.